Portobello – co to? Grzyb, który zdobywa serca smakoszy

W ostatnich latach coraz częściej słyszymy o grzybach Portobello. W menu restauracji, przepisach kulinarnych i poradnikach dla wegan – to słowo pojawia się regularnie. Ale Portobello – co to właściwie jest? Skąd pochodzi? Jak go przyrządzać i dlaczego stał się ulubieńcem kucharzy na całym świecie? Sprawdźmy!

Portobello – odmiana pieczarki o wielkim potencjale

Na pierwszy rzut oka Portobello wygląda jak „zmutowana” pieczarka – wielka, brązowa, z otwartym kapeluszem i mocnym aromatem. I to skojarzenie jest trafne. Portobello to nic innego jak dojrzała forma pieczarki dwuzarodnikowej (Agaricus bisporus), czyli tej samej, którą znamy jako popularną białą pieczarkę.

Różnica tkwi w czasie zbiorów. Kiedy pieczarki zbiera się młodo, są małe, jasne i delikatne. Portobello zostaje w podłożu dłużej – rośnie, dojrzewa, a kapelusz otwiera się, ukazując ciemne blaszki. Efekt? Grzyb o intensywnym, niemal „mięsnym” smaku i zwartej, mięsistej strukturze.

Skąd pochodzi Portobello?

Choć nazwa brzmi włosko, Portobello nie ma jednej konkretnej ojczyzny. Sama odmiana została „odkryta” – a raczej doceniona – w XX wieku. Wcześniej duże, dojrzałe pieczarki były uznawane za mało atrakcyjne i często wyrzucane. Dopiero z czasem odkryto ich kulinarny potencjał. Nazwa „Portobello” została nadana w celach marketingowych – brzmi egzotycznie i luksusowo, a przecież chodzi o tego samego grzyba, którego znamy z polskich lasów… tylko w innej fazie rozwoju.

Dlaczego Portobello jest tak popularne?

Popularność Portobello to zasługa kilku czynników:

• Tekstura – grzyby te są zwarte i mięsiste, co czyni je świetnym zamiennikiem mięsa, zwłaszcza w kuchni wegańskiej i wegetariańskiej.
• Smak – głęboki, lekko orzechowy, z umami – to słowo często pojawia się w kontekście Portobello. Grzyby te świetnie chłoną przyprawy, a jednocześnie same w sobie są aromatyczne.
• Wszechstronność – można je piec, smażyć, grillować, faszerować, a nawet marynować. Nadają się do burgerów, sałatek, makaronów i dań jednogarnkowych.

Jak przyrządzać Portobello?

Możliwości są praktycznie nieograniczone. Oto kilka najpopularniejszych sposobów na wykorzystanie Portobello w kuchni:

1. 

Grillowane kapelusze Portobello

Idealne na grilla lub patelnię grillową. Wystarczy zamarynować je w oliwie, czosnku, sosie sojowym i ziołach, a następnie grillować kilka minut z każdej strony. Świetnie smakują jako dodatek do obiadu albo samodzielne danie.

2. 

Burgery Portobello

Kapelusz Portobello może z powodzeniem zastąpić kotlet w burgerze. Po usmażeniu lub ugrillowaniu, wkładamy go w bułkę z ulubionymi dodatkami: sałatą, pomidorem, karmelizowaną cebulą i wegańskim majonezem. Pycha!

3. 

Faszerowane Portobello

Kapelusze można wypełnić kaszą, warzywami, serem (np. feta lub kozi), orzechami i zapiec w piekarniku. To szybki i efektowny sposób na wegetariańską kolację.

4. 

Portobello w makaronie

Podsmażone plasterki Portobello z cebulą, czosnkiem i śmietaną tworzą kremowy, aromatyczny sos do makaronu. Można dodać szpinak, orzechy lub parmezan – efekt zachwyci nie tylko fanów kuchni roślinnej.

5. 

Carpaccio z Portobello

Pokrojone w cienkie plasterki surowe Portobello z oliwą, cytryną, solą morską i parmezanem to lekka, wykwintna przystawka inspirowana włoską kuchnią.

Właściwości odżywcze

Grzyby Portobello to nie tylko smak, ale i zdrowie. Zawierają:

• Białko – choć nie w takich ilościach jak mięso, to jednak znaczące jak na produkt roślinny.
• Błonnik – wspiera trawienie i daje uczucie sytości.
• Witaminy z grupy B – w tym niacynę, ryboflawinę i kwas pantotenowy.
• Minerały – fosfor, potas, selen.

Dodatkowo są niskokaloryczne – około 20–30 kcal na 100 g – i niemal bez tłuszczu, więc idealnie wpisują się w lekką dietę.

Czy można je uprawiać samemu?

Tak! Jeśli masz w domu miejsce na uprawę pieczarek, możesz też spróbować hodowli Portobello. Wystarczy zostawić pieczarki w odpowiednich warunkach, aby dojrzały do formy Portobello. Potrzebujesz ciemnego, wilgotnego miejsca, jak piwnica, oraz specjalnego podłoża – gotowe zestawy są dostępne w sklepach ogrodniczych lub online.

Czy Portobello to grzyb sezonowy?

W przeciwieństwie do wielu grzybów leśnych, Portobello można kupić przez cały rok. Uprawiane są w kontrolowanych warunkach, dzięki czemu są dostępne w większości supermarketów i sklepów ze zdrową żywnością. Coraz częściej można je też spotkać na targach ekologicznych.

Ciekawostki o Portobello

• W USA i Wielkiej Brytanii Portobello to modny składnik kuchni fusion – łączy się go z azjatyckimi, włoskimi i meksykańskimi inspiracjami.
• Grzyby te są często wykorzystywane w kuchni roślinnej jako… steki! Po odpowiednim zamarynowaniu i obróbce naprawdę przypominają mięso.
• Portobello to także świetny składnik do lunchboxa – faszerowane lub grillowane zachowują świeżość nawet przez kilka godzin.

Podsumowanie

Portobello – co to? To nie nowa, egzotyczna odmiana grzyba, ale stara dobra pieczarka w dojrzałej formie. Intensywny smak, szerokie możliwości kulinarne i wartości odżywcze sprawiają, że Portobello zasługuje na miejsce w każdej kuchni – nie tylko roślinnej. Jeśli jeszcze go nie próbowałeś, koniecznie dodaj do listy zakupów. A jeśli już znasz jego smak – może pora odkryć nowe przepisy?